Tuesday, October 06, 2009

مرثیه برای یک سبک‏ وزن

سالن نمایش پرِ پر بود. جای سوزن انداختن نبود. در راهرو بین صندلی‏ها هم آنقدر فشرده نشسته بودند که یک لحظه از تصور این موقعیت هول برم داشت که اگر اتفاقی بیافتد و این جمعیت بخواهند با سرعت بیرون بروند، احتمالا همه زیر دست و پای همدیگر گره خواهند خورد و له می‏شوند. بعد هم از تصور این‏که اگر کسی وسط نمایش احتیاج به خارج شدن از سالن داشت تکلیفش چیست و چطور باید از روی سر و کله‏ی تمام این‏هایی که حتی تا دم در نشسته بودند عبور کند، خنده ام گرفت

با شروع نمایش، وقتی محو ریتم تند و پر کشش آن شدم نه تنها آن فکرها از سرم پرید که به همه‏ی آن‏هایی که تنگ دل هم روی زمین نشسته بودند، حق دادم. طنز قوی، بازی‏های بسیار خوب و از همه ‏مهم‏تر تم آشکارا سیاسی و مرتبط با مسائل روز جامعه آنقدر در این حال و هوای سیاست زده می‏چسبید که به راحتی می‏شد از خیر معیارهای نقد و ویژگی‏های قائم به ذات یک اثر هنری چشم پوشید و خود را به لذت و حیرت‏زدگی از طنز تند سیاسی آن سپرد. گرچه کمی سطحی و کم‏لایه و تاریخ مصرف‏دار بود

شنیده‏ام حدیثی داریم با این مضمون :" خدا را شکر که دشمنان ما را از احمق ها قرار دادی" . جمله‏ی بسیار نغزی است. گاهی خیلی از پرسش‏ها و حیرت‏های انسان، با همین یک حدیث، پاسخ داده می‏شود

البته که توضیح آقای " ایوب آقاخانی" کارگردان - در بروشور نمایش نیز بسیار محترم است و هیچ‏کس هم منکرش نخواهد بود: هرگونه شباهتی میان افراد نمایش و شخصیت‏های حقیقی کاملا اتفاقی و تصادفی است

یادم نمی‏آمد که تازگی‏ها نمایشی دیده باشم که آنقدر تماشاگران را هیجانزده کند که در طول اجرای نمایش مرتب کف بزنند. معمولا تشویق‏ها منحصر به پایان نمایش و یا حداکثر در فاصله‏ی میان پرده‏های نمایش است. اما در طول این نمایش هر جا که اشاره‏ای مستقیم به مسائل سیاسی روز می‏شد یکباره همه به شدت تشویق می‏کردند. انگار داشتیم خطابه‏‏ای سیاسی را نگاه می‏کردیم نه نمایشی طنز

مثل جایی که همسایه‏ی دروغگو و متقلب به همسایه‏ی خوب و مهربان می‏گفت "من شما رو دوست دارم، نگویید این حرفها رو" و یا آن‏جایی که همسایه‏ی خوب و خوش‏طینت بعد از این‏که پولش به یغما رفت و به اشکال مختلف شکنجه‏ی روحی و جسمی شد، در کافه‏ای با همسایه‏ی بدذات مشغول مکالمه‏ای بودند که باز داشت رنگ تهدید و ارعاب می‏گرفت، یکدفعه مانند عروسک کوکی ایستاد و گفت که"در همین لحظه متحول شده است و همین الان بدون هیچ فشاری فهمید که تمام عقاید قبلی‏اش اشتباه بوده است"، که صدای کف زدن جمعیت سالن را پر کرد

این موضوع مرا یاد تشویق‏ها، بعد از شعاری خاص در روز قدس می‏انداخت که آن کف زدن‏ها نیز به همین اندازه بی‏ربط و به همین اندازه دلچسب بود. با اینکه دلیلش را نفهمیدم. انگار خودمان را بعد از این‏که این شعار را به نحو احسن و تمام و کمال تا پایان ادا کرده بودیم تشویق می‏کردیم و به خودمان خسته نباشید می‏گفتیم . جالب اینکه این تشویق فقط مختص همین یک شعار بود. شاید به خاطر بار تند کلامی‏اش، شاید به خاطر طولانی بودنش، شاید برای رفع خستگی و استراحتی کوتاه و شاید هم هیچ، فقط به خاطر دل خودمان که داشت بعد از مدت‏ها غصه‏های سرکوب شده‏اش را خالی می‏کرد

2 comments:

Anonymous said...

چیستا عزیز

خوش به حال شما که در روز قدس و تئاترها میتونین خودتونو خالی کنین. من هر سال ایرانم ولی ایران زندگی نمی کنم...منتظرم تا دوباره موقع آمدنم بشه بیام کنار مردم عزیزی مثل شما...ما اینجا هم مشغولیم ولی این کجا و آن کجا!

مادر پا برهنه

Elina Azari said...

آدم دلش لک می‌زند برای همچنین صحنه‌های نابی؛ انگار نه انگار که هفت هشت ماه پیش صحنه‌های ناب ما جنس‌شان کلهم متفاوت بود